Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; do đó giáo viên, giảng viên cần chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

 

1. Chủ động đổi mới sáng tạo

Nếu như trước đây, giáo viên dạy kiến thức mang tính cung cấp cái có sẵn, thì khi thực hiện chương trình phát triển năng lực, giáo viên phải tổ chức học sinh tự tìm hiểu kiến thức bằng hoạt động kiến tạo, khám phá. Thông qua đó sẽ đạt được mục tiêu kép: Có được kiến thức, khoa học và cách để tự mình kiến tạo nên kiến thức ấy giống với nhà khoa học.

Dạy theo chương trình, sách giáo khoa mới đòi hỏi giáo viên phải thay đổi tư duy, nhận thức, chủ động, sáng tạo trong dạy – học. Ngoài kiến thức, hình minh hoạ trong sách giáo khoa, giáo viên có thể mang đến lớp những vật dụng có hình khối như trên để các em quan sát trực quan, và biết vận dụng kiến thức vào thực tế. Khi chương trình chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực thì đương nhiên giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học. Từ chỗ đã quen với việc dạy học cung cấp kiến thức, nay chuyển sang dạy học kiến thức ấy để phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực - Giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học.

Theo đó, để học sinh nắm bắt được kiến thức tốt nhất, nguyên tắc đầu tiên là: Giáo viên dạy học phân hóa theo đối tượng. Nghĩa là, giáo viên phải dạy học phù hợp theo từng đối tượng học sinh;

Tiếp đến, dạy học biết vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề gắn với thực tiễn. Tức là các em phải được thực hành, xóa bỏ rào cản tâm lý chán học. Ngoài ra, để học sinh khắc phục được rào cản về tâm lý, trong kiểm tra, đánh giá, giáo viên không nên tạo ra áp lực về điểm số mà nên sử dụng đánh giá bằng nhận xét, cho học sinh tự đánh giá mình và đánh giá lẫn nhau…

Về phía các cơ sở đào tạo giáo viên cũng cần đổi mới chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy để sinh viên ra trường có thể đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Vì vậy, ngay từ khi chương trình được ban hành, các nhà trường cần chỉ đạo các đơn vị rà soát, sửa đổi, bổ sung nội dung chương trình đào tạo theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học để đáp ứng yêu cầu đổi mới của thực tiễn. Với sinh viên tốt nghiệp năm 2021, các nhà trường sư phạm cần tổ chức bồi dưỡng 3 mô-đun thực hiện Chương trình GDPT mới, đó là: Hướng dẫn thực hiện Chương trình GDPT 2018; Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh tiểu học/ THCS/ THPT; Kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học/ THCS/ THPT theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực. Việc chủ động bồi dưỡng cho sinh viên năm cuối sẽ giúp sinh viên dễ dàng hòa nhập với thực tế đổi mới giáo dục hiện nay. Đồng thời, đảm bảo sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể dạy được chương trình mới mà không cần bồi dưỡng lại. Đồng hành cùng quá trình chuyển đổi số, các giảng viên cần chủ động thay đổi phương pháp giảng dạy thể hiện qua việc đổi mới nội dung, kịch bản dạy – học của từng môn học đến cách thức tương tác với sinh viên. Không những thế, nhiều giảng viên đã vận dụng công nghệ rất sáng tạo, qua đó tạo sự hứng thú, hấp dẫn cho môn học.

Thay đổi tư duy và phương pháp trong quản lý và tổ chức dạy học không phải mới hoàn toàn, cũng không phải xóa bỏ những gì đang có. Mà đó là sự kế thừa, kết hợp những xu hướng mới của giáo dục trên thế giới.

Chẳng hạn, đối với việc tổ chức dạy - học, giáo viên sẽ sử dụng, tổ chức dạy học trên nền tảng các phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học vốn có; đồng thời kết hợp thêm các phương pháp và kỹ thuật dạy học hiện đại mới.

Qua đó, tổ chức các hoạt động dạy - học, hướng đến mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, đảm bảo yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Để chuẩn bị cho vấn đề này, Bộ GD&ĐT đã và đang triển khai việc tập huấn cho giáo viên phổ thông và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông các cấp.

Hy vọng với sự chuẩn bị và triển khai chu đáo, khoa học của Bộ và với sự tham gia của các trường đại học sư phạm chủ chốt, tin rằng chúng ta sẽ thực hiện thành công Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới.